ฟันตกกระ หรือมีรอยด่างขาว เป็นอุปสรรคที่ทำให้ไม่กล้ายิ้มอย่างเต็มที่ ปัญหาเหล่านี้ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อความสวยงามเท่านั้น แต่ยังอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพฟันที่ควรได้รับการดูแลอย่างจริงจัง ดังนั้น การเข้าใจถึงสาเหตุของการเกิดฟันตกกระและรอยด่างขาว ตลอดจนแนวทางการรักษาที่มีประสิทธิภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญ
Table of Contents
Toggleฟันตกกระและรอยด่างขาวคืออะไร ?
ฟันตกกระและรอยด่างขาว คือความผิดปกติของสีฟันที่เกิดขึ้นบนผิวเคลือบฟัน โดยฟันตกกระมักจะมีลักษณะเป็นจุดสีเหลืองบนผิวฟัน ในขณะที่รอยด่างขาวจะปรากฏเป็นบริเวณสีขาวขุ่นบนผิวฟัน ทั้งสองลักษณะนี้เกิดจากการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างของเคลือบฟัน ซึ่งอาจเกิดขึ้นในระหว่างการพัฒนาของฟันหรือหลังจากฟันขึ้นมาแล้ว
สาเหตุของการเกิดฟันตกกระและรอยด่างขาว
ฟันตกกระและรอยด่างขาวอาจเกิดจากปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก ดังนี้
ปัจจัยภายใน
- พันธุกรรม บางคนอาจมีแนวโน้มทางพันธุกรรมที่ทำให้เกิดความผิดปกติในการสร้างเคลือบฟัน ส่งผลให้ฟันมีลักษณะตกกระ หรือมีรอยด่างขาวตั้งแต่กำเนิด
- การใช้ยาบางชนิดในวัยเด็ก ยาปฏิชีวนะบางประเภท เช่น เตตราไซคลิน หากใช้ในช่วงที่ฟันกำลังพัฒนา อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนสีของฟันได้
- โรคบางชนิดที่ส่งผลต่อการสร้างเคลือบฟัน เช่น โรคเซลิแอค (Celiac Disease) หรือภาวะขาดสารอาหารบางชนิดในวัยเด็ก อาจส่งผลให้การสร้างเคลือบฟันผิดปกติ
ปัจจัยภายนอก
- การได้รับฟลูออไรด์มากเกินไป แม้ว่าฟลูออไรด์จะมีประโยชน์ในการป้องกันฟันผุ แต่หากได้รับในปริมาณมากเกินไปในช่วงที่ฟันกำลังพัฒนา อาจทำให้เกิดภาวะฟลูออโรซิส (Fluorosis) ซึ่งทำให้เกิดรอยด่างขาวบนฟัน
- การสูบบุหรี่ นิโคตินและสารเคมีในบุหรี่สามารถทำให้ฟันเปลี่ยนสีและเกิดคราบสกปรกได้
- การดื่มเครื่องดื่มที่มีสี เช่น กาแฟ ชา และไวน์แดง สามารถทำให้เกิดคราบสีบนฟันได้ โดยเฉพาะหากดื่มเป็นประจำ
- การรับประทานอาหารที่มีสีเข้ม อาหารบางชนิด เช่น ผลไม้ตระกูลเบอร์รี ซอสมะเขือเทศ หรืออาหารที่มีสีสันฉูดฉาด สามารถทำให้เกิดคราบสีบนฟันได้เช่นกัน
- การขาดการดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี การไม่แปรงฟันอย่างสม่ำเสมอหรือแปรงฟันไม่ถูกวิธี ทำให้เกิดการสะสมของคราบแบคทีเรียและเศษอาหาร ซึ่งอาจนำไปสู่การเกิดคราบสกปรกและการเปลี่ยนสีของฟัน
ฟันด่างขาวและฟันตกกระเป็นอันตรายหรือไม่
ในขณะที่ฟันด่างขาวและฟันตกกระส่วนใหญ่มักเป็นปัญหาด้านความสวยงามมากกว่าปัญหาสุขภาพโดยตรง แต่ก็มีบางกรณีที่อาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพฟันที่ควรได้รับการดูแล ดังนี้
- ความอ่อนแอของเคลือบฟัน : ในบางกรณี รอยด่างขาวอาจเป็นสัญญาณของการสูญเสียแร่ธาตุในเคลือบฟัน ทำให้เคลือบฟันอ่อนแอลงและเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุได้ง่ายขึ้น
- ความไวต่อสิ่งกระตุ้น : ฟันที่มีรอยด่างขาวหรือตกกระอาจมีความไวต่อความร้อน ความเย็น หรืออาหารรสหวานมากขึ้น เนื่องจากเคลือบฟันบางลง
- ปัญหาสุขภาพที่แฝงอยู่ : ในบางกรณี การเกิดรอยด่างขาวหรือฟันตกกระอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพอื่น ๆ เช่น ภาวะขาดสารอาหาร หรือผลข้างเคียงจากยาบางชนิด
ปัญหาที่อาจเกิดจากฟันด่างขาวและฟันตกกระ
แม้ว่าฟันด่างขาวและฟันตกกระมักจะไม่พัฒนาไปเป็นปัญหาร้ายแรงโดยตรง แต่ก็อาจนำไปสู่ปัญหาอื่น ๆ ได้ เช่น
- การเกิดฟันผุ : หากรอยด่างขาวเกิดจากการสูญเสียแร่ธาตุในเคลือบฟัน บริเวณนั้นอาจเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุได้ง่ายขึ้น
- การสึกกร่อนของฟัน : ในกรณีที่เคลือบฟันอ่อนแอลง อาจทำให้ฟันเกิดการสึกกร่อนได้ง่ายขึ้นเมื่อสัมผัสกับอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีฤทธิ์เป็นกรด
- ปัญหาด้านจิตใจ : แม้จะไม่ใช่อันตรายทางกายภาพโดยตรง แต่ปัญหาฟันด่างขาวหรือตกกระอาจส่งผลกระทบต่อความมั่นใจและสุขภาพจิตของผู้ที่มีปัญหานี้ได้
- การเปลี่ยนสีที่รุนแรงขึ้น : หากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสม รอยด่างขาวหรือจุดตกกระบนฟันอาจมีสีเข้มขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ทำให้ปัญหาด้านความสวยงามรุนแรงขึ้น
วิธีการแก้ไขและรักษาฟันตกกระ
หากถามว่าฟันตกกระและรอยด่างขาวรักษายังไง คำตอบคือสามารถทำได้หลายวิธี ทั้งการดูแลที่บ้านและการรักษาโดยทันตแพทย์
การป้องกันและการดูแลที่บ้าน
- การแปรงฟันอย่างถูกวิธี
ควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ด้วยยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ โดยใช้เวลาอย่างน้อย 2 นาทีต่อครั้ง และใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่ม
- การใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์
ฟลูออไรด์ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเคลือบฟันและป้องกันการเกิดฟันผุ
- การจำกัดอาหารและเครื่องดื่มที่ทำให้เกิดคราบ
ลดการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีสีเข้ม หรือดื่มน้ำตามทันทีหลังรับประทาน เพื่อลดการสะสมของคราบสี
การรักษาโดยทันตแพทย์
- การทำวีเนียร์ (Dental veneers)
วีเนียร์ฟันคืออะไร ? การทำวีเนียร์เป็นการติดแผ่นเซรามิกบาง ๆ ลงบนผิวหน้าฟัน เหมาะสำหรับกรณีที่ฟันมีรอยด่างหรือสีที่ไม่สม่ำเสมอ เป็นวิธีที่ได้รับความนิยมมากเพราะนอกจากจะช่วยแก้ปัญหาฟันตกกระแล้วยังช่วยแก้ปัญหาฟันเหลืองและฟันบิ่นได้ด้วย
- การฟอกสีฟัน (Teeth whitening)
การฟอกสีฟัน เป็นวิธีที่นิยมใช้ในการแก้ไขปัญหาฟันเหลืองหรือมีคราบสี โดยใช้สารฟอกสีฟันที่มีส่วนผสมของไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ หรือคาร์บาไมด์เพอร์ออกไซด์
- การครอบฟัน (Dental crowns)
ในกรณีที่ฟันมีความเสียหายมาก การครอบฟันอาจเป็นทางเลือกที่เหมาะสม โดยจะครอบฟันทั้งซี่ด้วยวัสดุที่มีสีเหมือนฟันธรรมชาติ
ข้อควรพิจารณาในการเลือกวิธีรักษา
- ความรุนแรงของปัญหา : ปัญหาฟันตกกระหรือรอยด่างขาวที่รุนแรงอาจต้องใช้วิธีการรักษาที่ซับซ้อนมากขึ้น
- งบประมาณ : แต่ละวิธีการรักษามีค่าใช้จ่ายที่แตกต่างกัน ควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อหาทางเลือกที่เหมาะสมกับงบประมาณของคุณ
- ระยะเวลาในการรักษา : บางวิธีอาจใช้เวลานานกว่าจะเห็นผล ในขณะที่บางวิธีให้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วกว่า
- ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น : ทุกวิธีการรักษาอาจมีผลข้างเคียง เช่น ความรู้สึกเสียวฟันหลังการฟอกสีฟัน จึงควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรับทราบข้อมูลอย่างละเอียด
- การดูแลหลังการรักษา : บางวิธีอาจต้องการการดูแลเป็นพิเศษหลังการรักษา เพื่อคงผลลัพธ์ให้อยู่นานที่สุด
การป้องกันการเกิดฟันตกกระและรอยด่างขาวในอนาคต
- การรักษาสุขอนามัยช่องปากที่ดี
ควรแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ ใช้ไหมขัดฟัน และน้ำยาบ้วนปากที่มีฟลูออไรด์
- การเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อฟัน
ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับฟัน
- การตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ
ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพฟันและทำความสะอาดฟันโดยทันตแพทย์อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
- การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลฟันที่เหมาะสม
เลือกใช้ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ในปริมาณที่เหมาะสม
การมีฟันที่สวยงาม ไม่เพียงแต่ช่วยเสริมบุคลิกภาพและความมั่นใจเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงสุขภาพช่องปากที่ดีอีกด้วย อย่าปล่อยให้ปัญหาฟันตกกระหรือรอยด่างขาวเป็นอุปสรรคต่อรอยยิ้มของคุณอีกต่อไป เข้ามาปรึกษาเพื่อทำวีเนียร์ราคาดี คืนฟันขาว สวย คล้ายฟันธรรมชาติได้ที่คลินิกทันตกรรม About Tooth Dental เรามีทีมทันตแพทย์ผู้ชำนาญการพร้อมให้คำปรึกษาและบริการด้านทันตกรรมที่ครอบคลุม ด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยและประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมาอย่างยาวนาน เราพร้อมช่วยให้คุณมีรอยยิ้มที่สวยงามและสุขภาพฟันที่แข็งแรง
หากสนใจสามารถนัดเข้ามาปรึกษาปัญหากับทันตแพทย์ เพื่อหาแนวทางการรักษาได้ที่ เบอร์โทรศัพท์ 080-481-5555 และ LINE : @abouttooth (มี @ ด้วย) หรือช่องทางติดต่ออื่น ๆ ของคลินิก About Tooth Dental
แหล่งอ้างอิง
- About Dental Fluorosis. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2567 จาก https://www.cdc.gov/oral-health/about/about-dental-fluorosis.html
ทพญ. ณิศรา ธนฤกษ์ชัย ทันตแพทย์ด้านทันตกรรมรากฟันเทียม ทันตกรรมจัดฟัน และเฉพาะทางด้านวีเนียร์ สำเร็จการศึกษาจากคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มีประสบการณ์การทำงานยาวนานและได้รับประกาศนียบัตรทันตกรรมในหลายสาขา ได้แก่ ทันตกรรมทั่วไปขั้นสูง ทันตกรรมรากเทียม ทันตกรรมจัดฟันขั้นสูง ประกาศนียบัตรวีเนียร์ Bootcamp และ Masterclass ตลอดจนใบรับรองผู้ให้บริการจัดฟันแบบใส Invisalign ระดับ Platinum Provider 2021 และ Zenyum ระดับ Star tier 2023
ปัจจุบันเป็นผู้ก่อตั้ง About Tooth Dental Clinic ซึ่งได้รับรางวัล World Class Award 2021 สาขา The Best of International Healthy Business ตลอดจนดำรงตำแหน่งเป็นสมาชิกของสมาคมทันตกรรมรากเทียมแห่งประเทศไทย (TADI)